Reminiscencias del uskara

Aunque nos puede parecer que el uskara desapareció de Vidángoz hace mucho tiempo, tanto como para que no quedara apenas rastro de él en la cultura popular, a veces aparecen testimonios como éstos de Crisanto o aquel villancico que cantaba Alejandra Salvoch [Calderero / Elizalde], escuchados a sus abuelas, que indican que aquello no está tan lejano en el tiempo.

Sirvan de muestra estas estrofas, que en su día recogió oportunamente su nieto Mikel Bezunartea Pasquel [Paskel / Bomba]. Tras el texto de las mismas, una pequeña explicación que daba el propio Crisanto al significado de las coplas.

Txintxiri mintxiri

koirkoro beltz

txorian pikuan

San Miguel

errotara pipitara

perrebia perrekara

[Lo que no come el pájaro, después va al molino].

Ene emaztia plazan danza

eperralor gizaserik

eta ni zokon te zokoan

sudu muturrak errerik

[Mi mujer está en la plaza harta de perdiz y yo aquí con el morro quemado en la cocina].

Alégrate Pitxin,

Atanasio bordaltan duk…

Uztarrozeko neskato

guapa batekin.

[Esto es parte de un cuento donde una chica le decía a su burro que Atanasio se casaba con una chica guapa de Uztarróz (poniendo el acento en la o)].

Crisanto, y su esposa Luci en segundo plano, en la foto que acompañaba a la entrevista del Diario de Navarra sobre los maquis (29/04/2001)

Klax kitin klaxk (Ate joka. Zeruan)

– Nor zitetor?

– Atta Mattin. Badago kebe Otsagabiko animarik?

– Ez tuzu batre.

Eta fan bedik purgatorioara.

Klax kitin klax (Ate joka. Purgatorioan)

– Nor zitetor?

– Atta Mattin. Badago kebe Otsagabiko arimarik?

– Ez tuzu batre.

– O! Otsagabiko animarik! Guziak kondenatrik, keta infernuan kalkatrik!

[Llaman a las puertas del cielo y es el padre Martín, que pregunta si hay allí algún alma de Ochagavía, y le contestan que no, y que vaya y pregunte en el purgatorio. Llama el padre Martín a las puertas del purgatorio y pregunta a ver si hay allí algún alma de Ochagavía y le contestan que ninguna. ¡Oh, almas de Ochagavía. Todas condenadas y metidas en el infierno!].

Aurra!

Zapartaten allaz binkuan!

Zaparta bazin deik!

[Se les decía a los niños, para que se quitaran de en medio].

Arre, arre manddoko

biar Urruñarako

konti zer ekarriko

xapato ta gerriko

[Versión roncalesa de una canción infantil vasca muy popular].

Martin Bixent Larranbe

noble de pertsona

poltsa handi, diru gutti,

eta borondade ona.

[Martín Bixent Larrambe, padre del tatarabuelo de Crisanto, debía de tener fama de justo, de hombre de buena voluntad, y por eso ejercía de hombre bueno, de mediador, en algunos pleitos que surgían en el pueblo… hombre de poco dinero, pero de buena voluntad].

Son solo unas pocas frases en uskara, pero que para nosotros como bidankoztarras tienen un gran valor.

You can leave a response, or trackback from your own site.

Leave a Reply

Powered by WordPress | Buy best wordpress themes and Save. | Thanks to Free WordPress Themes, Top WordPress Themes and Free WordPress Themes